فصل اول
مشخصات کلی برنامه دوره کارشناسی ارشد
رشته گفتار درمانی
نام و تعریف رشته: کارشناسی ارشد ناپیوسته گفتار درمانی
? speech therapy (M.Sc)
کارشناسی ارشد ناپیوستة گفتار درمانی یکی از شاخه‌های علوم پزشکی و نخستین مقطع پس از دورة کارشناسی است. در طی این دوره، دانشجویان اندازه گیری دقیق اجزای مختلف گفتار و زبان را می‌آموزند، جنبه‌های پیچیده و دشوار اختلالات آن رامورد بررسی قرار می‌دهند و با روشهای شناسایی و بهبود بخشیدن به آنها در کودکان و بزرگان می‌شوند. دانش آموختگان این دوره علاوه بر بدست آوردن مهارتهای علمی و عملی اختلاف رشته، روشهای پژوهش را فرا می‌گیرند و با شرکت در انجام پروژه‌های پژوهشی جنبه‌های هنجار و ناهنجار را در گفتار و زبان طبیعی و مرضی کشف میکنند و به پیشببرد مرزها گسترش روحیه علمی و افزایش سطح سلامت جامعه کمک می‌نمایند. در این رشته برای اختلالات و چاره‌اندیشی برای بهبود آنها از روشهای غیر تهاجمی استفاده می‌شود.
2- تاریخچه رشته:
در ایران، مقطع کارشناسی ارشد رشته گفتار درمانی از سال 1371 در دانشکده علوم دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی آغاز به کار کرد. همه ساله در نیمسال اول تحصیلی، دانشجو پذیرفته شده است. از سال 1379 دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز اقدام به پذیرش دانشجو در این مقطع نموده است. اکنون کارشناسی ارشد این رشته در دانشگاههای علوم پزشکی ایران، تهران، و دانشگاه علوم بهداشتی توانبخشی دایر است و آخرین بازنگری دروس این مقطع در سال 1374 انجام شده است.
3- رسالت رشته:
باتوجه به وجود تفاوت اساسی در اجزاء و ساختار گفتار و زبان در زبانهای مختلف و نظر به شاخصها و معیارهای طبیعی این مهارت در جنبه‌های طبیعی و مرضی، متناسب باویژگی طبیعی گویندگان هر زبانی تعیین می‌شود، ضرورت دایر بودن این دوره برای دستیابی به خودکفایی روشن است. دانشجویان این رشته با مطالعه متون علمی و فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در جنبه‌های نظری، عملی و بالینی، درباره مشکلات، ویژگی‌ها و اختلالات گفتار و زبان، آگاهی و مهارت لازم را بدست می‌آورند و با تکیه بر دانش و توانایی اختصاصی این رشته برای کشف معیارهای طبیعی گفتار و زبان و ویژگیهای بومی اختلالات گفتار و زبان به انجام پژوهش در جنبه‌های هنجار و ناهنجار می‌پردازند، و متناسب با اصول علمی و بالینی مربوطه، اطلاعات بدست آمده از پژوهشها را برای شناخت و بهبود بخشیدن به اختلالات، در چارچوب شیوه‌های آموزشی و غیرتهاجمی گفتار درمانی مورد استفاده قرار می‌دهند.
4- ارزشها و باورها (فلسفه برنامه):
گفتار و زبان متأثر از عوامل مختلفی چون عوامل زیستی، محیطی، عصبی، روانشناختی، زبانشناختی و تعلیم و تربیت می‌باشد. در برخی موارد، جنبه‌های مختلف هریک از انواع اختلالات گفتار و زبان تحت تأثیر این عوامل به مشکلاتی بسیار پیچیده و مقاوم تبدیل می‌شوند که شناسایی و بهبود بخشیدن به آنها به دانش و آگاهی بیشتری نیازمند است.
دستیابی به آگاهی و دانش کافی مستلزم پژوهش در ابعاد مختلف گفتار و زبان است که خود نیازمند تلفیق دانش و مهارتهای پژوهشی با آگاهی‌ها و توانائی‌های خاص این رشته است که با رویکردهای آموزشی و پژوهشی جامعه‌نگر و توجه به آحاد جامعه و ویژگیهای قومی و فرهنگی کشور حاصل خواهد شد. این فرآیند متمرکز بر اختلالات مزمن و مقاوم گفتار و زبان بوده و مبتنی بر حل مشکل (Problem Solving) و خودآموزی (Self study) و یادگیری مستمر (Life long learning) می‌باشد.
5- چشم انداز رشته:
سطح علمی این رشته در ایران به نحوی افزایش خواهد یافت که در عرصه‌های جهانی با سایر کشورها به رقابت علمی بپردازیم، و در سایة به کارگیری نتایج پژوهشها، بسامد اختلالات گفتار و زبان نیز در جامعه کاهش پیدا کند و بر سلامت جامعه از این نظر افزوده شود.
6- نقش های دانش آموختگان:
نقش های دانش آموختگان در این برنامه آموزشی عبارتند از: شناخت اختلالات گفتار و زبان، درمان اختلالات گفتار و زبان، پژوهش در گفتار و زبان.
7- وظایف حرفه‌ای دانش آموختگان:
الف – وظایف مربوط به نقش شناخت اختلالات گفتار و زبان
- ارزیابی مددجو و تعیین علائم و نشانه‌های اختلال گفتار و زبان
- شناسایی عوامل جسمی و محیطی مؤثر بر اختلال گفتار و زبان
- تعیین نوع و شدت اختلال گفتار و زبان و پیش آگهی آن
ب – وظایف مربوط به نقش درمان گفتار و زبان:
- طرح ریزی برنامه بهبود بخشیدن به اختلالات گفتار و زبان
- اجرای روشهای گفتار درمانی
- همکاری و تبادل نظر با سایر متخصصین در درمان گفتار و زبان
ج – وظایف مربوط به نقش پژوهشی در گفتار و زبان:
- پژوهش، کشف و اندازه گیری هنجارهای گفتار و زبان در جامعه
- تهیه و تدوین شاخصها و روشهای اندازه گیری و ارزیابی مهارتهای گفتار و زبان
- شناسایی مشکلات جامعه در مورد گفتار و زبان
- تدوین طرح پژوهشی برای بررسی و دستیابی به راه حل مشکلات گفتار و زبان در جامعه
- اجرای طرح پژوهشی و ارائة نتایج و دستاوردها
8- اهداف کلی:
هدف از این برنامه، تربیت نیروهای کارآمدی است که بتوانند:
1- در زمینه‌های مختلف هنجارها و ناهنجاریهای زبان (Language) و گفتار (Speech)، متناسب با ویژگیهای بومی و فرهنگی، به پژوهش بپردازند.
2- اختلالات مزمن و مقام گفتار و زبان را تمیز دهند و شیوه‌های گفتار درمانی را برای بهبود بخشیدن آنها مورد استفاده قرار دهند.
9- استراتژی کلی آموزشی:
برنامه آموزشی این دوره کارشناسی ارشد با استفاده از استراتژی‌های زیر انجام خواهد شد:
الف: آموزش مبتنی بر تلفیقی از استاد محوری و دانشجو محوری است.
ب: آموزش مبتنی بر حل مسئله (Problem solving)
ج: آموزش مبتنی بر نیازهای جامعه
د: خودآموزی (Self Study)
ه: آموزش مبتنی بر نیازهای مراجع
و: آموزش روشهای شناسایی و بهبود بخشیدن به اختلالات مقاوم و مزمن گفتار و زبان بر پایة بر شواهد
ز: مطالعة موردی
ح: پژوهش درمورد هنجارها و ناهنجاریهای گفتار و زبان
10- شرایط و نحوة پذیرش دانشجو:
دارندگان مدرک کارشناسی این رشته می‌توانند در این دوره به ادامه تحصیل بپردازند.
مواد امتحانی و ضرایب آنها:
- اختلالات اکتسابی زبان 2
- اختلالات زبان در دورة رشد 2
- اختلالات واج شناختی و آواشناختی 2
- اختلالات صوت 2
- اختلالات روانی گفتار 2
11- رشته‌های مشابه در داخل کشور:
در داخل کشور مشابه این رشته وجود ندارد.
12- رشته‌های مشابه در خارج از کشور:
رشته‌های مشابه این رشته که در دانشگاههای کشورهای دیگر تدریس می‌شوند عبارتند از:
الف: اختلالات ارتباطی (Communication Disorders) در آمریکا، انگلیس، استرالیا و کانادا.
ب: آسیب شناسی گفتار و شنوایی شناسی (Speech pathology and Audiology) در آمریکا، استرالیا و کانادا.
ج: اختلالات گفتار، زبان و شنوایی (Speech Language and Hearing Disorders) در آمریکا، استرالیا و کانادا.
د: آسیب شناسی گفتار و زبان (Speech and Language pathology) در آمریکا، استرالیا، کانادا.
13- شرایط موردنیاز برای راه اندازی رشته:
طبق شرایط و ضوابط شورای نظارت، ارزشیابی، و گسترش دانشگاههای علوم پزشکی کشور می‌باشد.
14- شرایط دیگر مانند بورسیه: ندارد.
فصل دوم
مشخصات دوره برنامه کارشناسی ارشد
رشته گفتار درمانی
1- طول دوره و ساختار آن:
طول تحصیلی در این دوره براساس آیین‌نامة کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب شورای عالی برنامه ریزی می‌باشد.
2- نام دروس و تعداد واحدهای درسی:
دروس این دوره شامل درسهای پایه، اختصاصی اجباری، اختصاصی اختیاری و پایان‌نامه به شرح زیر است:
دروس پایه 12 واحد
دروس اختصاصی اجباری 12 واحد
دروس اختصاصی اختیاری 4 واحد
پایان نامه 4 واحد
جمع 32 واحد
الف) جدول دروس کمبود یا جبرانی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته گفتار درمانی
کد درس | نام درس | تعداد واحد | ساعت | پیش نیاز | ||
نظری | عملی | جمع | ||||
01 | سیستمهای اطلاع رسانی پزشکی | 1 | 9 | 17 | 26 | ندارد |
جمع |
| 1 | 9 | 17 | 26 |
|
* گذراندن این درس به عنوان کمبود یا جبرانی اضافه بر سقف واحدهای دوره برای همه دانشجویان ضروری است.
ب) جدول دروس پایه دوره کارشناسی ارشد رشته گفتار درمانی:
کد درس | نام درس | تعداد واحد | ساعت | پیش نیاز | ||
نظری | عملی | جمع | ||||
02 | آزمایشگاه گفتار و زبان | 2 | - | 68 | 68 | ندارد |
03 | آمار و روش پژوهش پیشرفته | 3 | 34 | 34 | 68 | ندارد |
04 | اندازه گیری، ارزشیابی و آزمون سازی | 3 | 17 | 68 | 85 | ندارد |
05 | عصب – روان شناسی زبان | 2 | 34 | - | 34 | ندارد |
06 | زبان شناسی و آواشناسی بالینی | 2 | 17 | 34 | 51 | 02 |
| جمع | 12 | 102 | 204 | 306 | - |
جدول دروس اختصاصی اجباری (core) دوره کارشناسی ارشد رشته گفتار درمانی
کد درس | نام درس | تعداد واحد | ساعت | پیش نیاز | ||
نظری | عملی | جمع | ||||
07 | اختلالات واج شناختی و آواشناختی | 2 | 17 | 34 | 51 | ندارد |
08 | اختلالات روانی گفتار | 2 | 17 | 34 | 51 | ندارد |
09 | اختلالات صوت | 2 | 17 | 34 | 51 | 02 |
10 | اختلالات اکتسابی زبان | 2 | 17 | 34 | 51 | ندارد |
11 | اختلالات زبان در دوران رشد | 2 | 17 | 34 | 51 | ندارد |
12 | روند طبیعی پردازش گفتار و زبان | 2 | 34 | - | 34 | ندارد |
| جمع | 12 | 119 | 170 | 289 | - |
د – جدول دروس اختصاصی اختیاری (non core) دوره کارشناسی ارشد رشته گفتار درمانی:
کد درس | نام درس | تعداد واحد | ساعت | ||
نظری | عملی | جمع | |||
13 | زبان تخصصی | 2 | 17 | 34 | 51 |
14 | پژوهش موردی | 2 | - | 68 | 68 |
15 | نگارش متون علمی و پژوهشی | 2 | 17 | 34 | 51 |
16 | حرکت شناسی و بیومکانیک اندامهای گویایی | 2 | 34 | - | 34 |
17 | شیوه های تربیت گفتار و صدا | 2 | 17 | 34 | 51 |
| جمع | 10 | 85 | 170 | 255 |
هیچ یک از دروس اختیاری پیش نیاز ندارد و هر دانشجو ملزم به گذراندن 4 واحد از دروس اختیاری فوق خواهد بود.
واقعا بورسیه نداره؟
اما من تو یکی از وبلاگ ها خوندم که خانومی بورسیه شده بود.و همچنین توی چنتا سایت دیگه خونده بودم که کشورهایی مثل امریکا و استرالیا و... خیلی خواهان دانشجویان این رشته اند؟تو رو به خدا حتما جواب دقیق بدید من در یک منطقه محروم زندگی میکنم کسی نیست کمکم بکنه و خیلی سردرگمم.احتمالا رتبه ام ۴۰۰۰بشه و حتما تهران قبول میشم اما خانواده و دوستانم خیلی سرزنشم میکنند و من به این رشته خیلی علاقه مندم امشب ۱۴ ام است امیدوارم تا هفته ای دیگه که اومده باشم به وبلاگ تو سر بزنم جوابم رو داده باشین . یه خواهش دیگه این که در مورد موقعیت شغلی و درامد و... توضیح مختصری بدین من تمام سایت های گفتار رو بررسی کردم اما چیز به درد بخوری ژیدا نکردم و این اخرین تلاشم برای این رشته است. به خدات قسمت میدم نااومیدم نکن؟؟؟؟؟؟؟
سلام.بورسیه که تو ارشد نداره و تو دکترا الان تو رشتمون ۶ تا دکتر داریم که همگی از خارج مدرک گرفتند.آخه رشتمون جوری که در رده های پایین مربوط به زبان فارسی و اختلالات مربوط به اونه.رشته مون برا کسی که علاقه داشته باشه خیلی خوبه البته شدیدا نیازمند صبر و حوصله هم هست و اینکه تحمل برخورد با برخی از بیماری های سخت و لاعلاج رو داشته باشید.این رشته تو شهرای بزرگ و پیشرفته جا باز کرده و مردم باهاش آشنایی دارند و در حد خودش مراجع داره اما چون هزینه ها بالاست و تحت بیمه هم نیست خیلی از مردم زیر بار ادامه درمان نمیرند.خیلی از درمانگرها درآمد یک دو سه و حتی چند میلیونی از این رشته دارند اما خیلی ها هم در حد گذران زندگی در آمد دارند. تو شهرای کوچیک هم بسته به سطح سواد مردم و آشناییشون با این رشته داره ولی تعداد افراد درمانگر تو این شهرا به نسبت شهرای بزرگ کمتره همین طور که مراجع کمتره.فک کنم هرچی لازم بود رو گفتم اگه باز هم سوالی بود در خدمتتون هستیم.ممنون که به وبمون اومدید امیدوارم به هر آنچه لیاقتش رو دارید برسید.موفق باشید.